ĐẶT LỊCH HẸN
TỔNG QUAN VỀ BỆNH Rối loạn kinh nguyệt
Rối loạn kinh nguyệt là gì?
Kinh nguyệt là hiện tượng bong lớp niêm mạc tử cung có chu kỳ do sự thay đổi nội tiết làm chảy máu từ buồng tử cung ra ngoài âm đạo. Kinh nguyệt lần đầu tiên xuất hiện ở bé gái từ 12-16 tuổi, chu kỳ trung bình là 28 ngày, tuy nhiên có một số trường hợp ngắn hơn khoảng 25 ngày hoặc dài hơn 30 - 35 ngày, tùy từng người và thời gian thường kéo dài từ 3-5 ngày. Lượng máu mất đi sau mỗi kỳ hành kinh là từ 50-150 ml.
Rối loạn kinh nguyệt: là những biểu hiện bất thường về chu kỳ kinh nguyệt, số ngày có kinh và số lượng máu kinh so với những chu kỳ thông thường trước đó. Đây có thể là triệu chứng của một bệnh lý nào đó, có thể do nội tiết, có thể tổn thương thực thể cơ quan sinh dục nữ, đôi khi chỉ đơn thuần là do thay đổi điều kiện sống môi trường sống.
Rối loạn kinh nguyệt có thể xảy ra cho phụ nữ ở nhiều độ tuổi, mức độ và biểu hiện khác nhau như ở lứa tuổi dậy thì, sinh con, mãn kinh,... gây ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe, khả năng sinh lý và chức năng sinh sản của chị em phụ nữ nếu không được chữa trị kịp thời.
Nguyên nhân gây bệnh
Tình trạng kinh nguyệt thất thường xảy ra ở nhiều người, nhưng không phải ai cũng biết được nguyên nhân, hay không phải lúc nào cũng do một nguyên nhân duy nhất. Dưới đây là một số nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt thường gặp
Sự mất cân bằng nội tiết tố ở tuổi dậy thì, mãn kinh, mang thai, sinh con, và cho con bú sẽ làm ảnh hưởng đến kinh nguyệt.
Tổn thương thực thể của cổ tử cung - polyp cổ tử cung - Polyp buồng tử cung - u xơ tử cung, quá sản nội mạc tử cung, ung thư cổ tử cung...
Do viêm nhiễm đường sinh dục, viêm niêm mạc tử cung gây ra tình trạng rối loạn kinh nguyệt.
Chị em thay đổi chế độ ăn uống do muốn tăng cân, giảm cân,..., do áp lực và căng thẳng đến từ công việc, học hành.
Phụ nữ bị mắc chứng rối loạn hệ thống nội tiết này có tình trạng kinh nguyệt không đều và có thể thấy được buồng trứng to chứa nhiều nang trứng khi siêu âm.
Một số thuốc gây rối loạn kinh nguyệt, đặc biệt là thuốc tránh thai, thuốc điều trị tiểu đường, cao huyết áp.
Đối tượng
Đối tượng có nguy cơ mắc bệnh rối loạn kinh nguyệt có thể là các phụ nữ trong độ tuổi từ 12 đến 52 tuổi. Một số yếu tố có thể tăng nguy cơ mắc bệnh đau bụng kinh bao gồm:
- Tiền sử của bệnh đau bụng kinh trong gia đình.
- Các vấn đề về sức khỏe sinh sản, chẳng hạn như viêm buồng trứng, u nang buồng trứng hoặc khối u tử cung.
- Các bệnh lý khác, chẳng hạn như viêm đại tràng hoặc viêm thận.
- Các yếu tố tâm lý, chẳng hạn như căng thẳng hoặc lo âu.
Triệu chứng
Những biểu hiện bất thường về chu kỳ kinh nguyệt không phải lúc nào cũng là dấu hiệu của một vấn đề về sức khỏe. Tuy nhiên bạn vẫn nên chú ý khi gặp phải một số biểu hiện bất thường sau của rối loạn kinh nguyệt.
Bất thường về chu kỳ kinh: Là khi vòng kinh của bạn dài trên 35 ngày (kinh thưa) hay ngắn dưới 22 ngày (kinh mau), thậm chí là không có kinh từ 6 tháng trở lên (vô kinh).
Bất thường về máu kinh: Là những bất thường về số lượng và ngày có kinh.
- Cường kinh: còn gọi là băng kinh, lượng máu kinh > 20ml/kỳ.
- Thiểu kinh: số ngày có kinh < 2 ngày và lượng kinh< 20ml/kỳ.
- Rong kinh: số ngày có kinh > 7 ngày.
- Màu kinh: Thường là máu đỏ thẫm, có mùi hơi tanh, không đông, nếu máu kinh có lẫn máu cục hoặc máu đỏ tươi hay hồng nhạt là bất thường.
Bất thường về triệu chứng khác kèm theo khi đến chu kỳ kinh nguyệt: Trong đó, các bất thường về kinh nguyệt, thống kinh là hiện tượng phổ biến nhất, thường có triệu chứng đau bụng dưới khi hành kinh. Nếu đau, cơn đau có thể xuyên ra cột sống, lan xuống đùi và lan ra toàn bụng. Ngoài ra có thể thấy đau lưng kèm theo tức ngực, căng vú, buồn nôn, dễ xúc động, ảnh hưởng đến sinh hoạt, lao động.
Biến chứng nguy hiểm
Tình trạng rối loạn kinh nguyệt diễn ra thường xuyên và kéo dài có thể dẫn đến nhiều nguy hiểm khác, trong đó phải kể đến:
Lượng kinh ra nhiều và kéo dài sẽ dẫn đến thiếu máu, chóng mặt, mệt mỏi, da xanh xao, tim loạn nhịp, thở gấp,...
Chu kỳ kinh kéo dài thuận lợi cho vi khuẩn phát triển gây những bệnh viêm nhiễm: viêm âm đạo, u màng trong tử cung, viêm buồng trứng,...).
Bạn có thể khó mang thai hơn nếu bạn có chu kỳ bất thường vì thời điểm rụng trứng không thường xuyên, hoặc do viêm nhiễm gây tắc vòi tử cung.
Quan hệ tình dục vào những ngày “đèn đỏ” có thể làm tăng nguy cơ gây nên các bệnh phụ khoa khiến những cuộc “yêu” của bạn cũng trở nên thất thường hơn.
Estrogen và Progesteron là 2 hocmon đóng vai trò cội nguồn sắc đẹp của phái nữ. Việc rối loạn các hormone này sẽ ảnh hưởng đến nhan sắc, sự tươi trẻ của phái đẹp,
Một số trường hợp rối loạn kinh nguyệt là biểu hiện những bệnh lý như chửa ngoài tử cung, ung thư niêm mạc tử cung,... sẽ rất nguy hiểm nếu bạn đi khám muộn.
Chẩn đoán bệnh
Để tìm nguyên nhân rối loạn kinh nguyệt bác sĩ thực hiện các vông việc sau:
Chẩn đoán lâm sàng
Để đưa ra chẩn đoán và tìm nguyên nhân rối loạn kinh nguyệt, bác sĩ sẽ xem xét bệnh sử, thăm khám ban đầu gồm khám phụ khoa và thực hiện xét nghiệm PAP. Chị em nên ghi lại và thông báo cho bác sĩ đầy đủ những thông tin về kỳ kinh nguyệt của mình, gồm ngày bắt đầu và ngày kết thúc kỳ kinh, lượng máu kinh và các triệu chứng gặp phải.
Chẩn đoán cận lâm sàng
Cần thực hiện thêm một vài xét nghiệm bổ sung để gia tăng kết quả chẩn đoán như:
- Xét nghiệm máu.
- Xét nghiệm nội tiết tố.
- Siêu âm.
- Chụp cộng hưởng từ (MRI).
- Nội soi buồng tử cung.
- Sinh thiết nội mạc tử cung.
- Nội soi ổ bụng.
Điều trị
Rối loạn kinh nguyệt là căn bệnh thường gặp ở phụ nữ. Tuy nhiên, bạn hãy đến gặp bạn sĩ nếu có rối loạn kinh nguyệt để có chẩn đoán xác định, loại trừ bệnh lý thực thể phải điều trị tại bệnh viện. Còn những rối loạn kinh nguyệt cơ năng, các bác sĩ sẽ tư vấn bạn điều trị và theo dõi tại nhà. Sau đây là 1 số gợi ý đơn giản để cải thiện triệu chứng rối loạn kinh nguyệt cơ năng này:
Cải thiện chế độ ăn uống, ngủ nghỉ, làm việc phù hợp.
Các chị em phải điều chỉnh chế độ ăn uống của mình cho hợp giờ giấc và bổ sung chất dinh dưỡng cho cơ thể. Tích cực tập thể dục thể thao thường xuyên, dù là một vài động tác vận động nhỏ mỗi sáng 15-30 phút cũng giúp đẩy lùi chứng rối loạn kinh nguyệt.
Giữ tâm lý thật thoải mái
Cố gắng làm việc và sinh hoạt trong môi trường sạch sẽ, trong lành và ít căng thẳng nhất có thể. Bạn có thể tập nghĩ đến những điều vui vẻ, tích cực, có thể nghe nhạc hoặc trò chuyện với bạn bè nhiều hơn để thư giãn đầu óc.
Sử dụng thuốc tránh thai
Lời khuyên cho bạn là không nên lạm dụng thuốc quá nhiều. Thuốc tránh thai là loại thuốc có thể gây ra nhiều tác dụng phụ, các chị em nên tư vấn bác sĩ nếu muốn sử dụng thuốc tránh thai và có nhiều phương pháp tránh thai khác để bạn có thể lựa chọn.
Hạn chế sử dụng chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá và các chất kích thích khác
Việc sử dụng nhiều rượu bia, thuốc lá không những ảnh hưởng đến nội tiết, gây rối loạn kinh nguyệt mà còn ảnh hưởng đến làn da của bạn nữa. Vì vậy, hãy hạn chế đến mức thấp nhất có thể để có một chu kỳ kinh nguyệt đều đặn nhé!
Điều trị bệnh lý khác nếu có: Tuyến giáp, tiểu đường,...
Ngoài ra, nếu các triệu chứng vẫn không được cải thiện, hãy đến gặp ngay bác sĩ để được tư vấn và điều trị để phục hồi sức khỏe!
Phòng ngừa
Để phòng ngừa hiện tượng kinh nguyệt rối loạn, chị em cần lưu ý những điều sau:
- Xây dựng và duy trì lối sống lành mạnh bằng chế độ dinh dưỡng khoa học, tập luyện thể dục thể thao điều độ.
- Chú ý nghỉ ngơi hợp lý, đảm bảo giấc ngủ ngon, đủ giấc.
- Tránh tình trạng căng thẳng, lo âu kéo dài.
- Vệ sinh vùng kín sạch sẽ, nhất là trong những ngày hành kinh. Cần thay băng vệ sinh sau mỗi 4-6 giờ để tránh gây nhiễm trùng, tạo điều kiện cho vi khuẩn gây bệnh tấn công.
- Tham khảo ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn sử dụng thuốc tránh thai hoặc biện pháp tránh thai phù hợp, không gặp tác dụng phụ.
- Thăm khám sức khỏe phụ khoa định kỳ, tối thiểu 6 tháng/lần hoặc theo chỉ định riêng của bác sĩ.
Bài viết tham khảo: YHCT, SKĐS, webmd.com, mayoclinic.org bvyhctnghean.vn
