Xoa bóp bấm huyệt điều trị rối loạn kinh nguyệt

THEO QUYẾT ĐỊNH SỐ: 5013/QĐ-BYT VỀ VIỆC BAN HÀNH TÀI LIỆU CHUYÊN MÔN “HƯỚNG DẪN CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH THEO Y HỌC CỔ TRUYỀN, KẾT HỢP Y HỌC CỔ TRUYỀN VỚI Y HỌC HIÊN ĐẠI” NGÀY 01/12/2020

Rối loạn kinh nguyệt là những bất thường ở một chu kỳ kinh nguyệt, có thể biểu hiện bằng số ngày hành kinh không ổn định, lượng máu kinh đột nhiên nhiều hơn hoặc ít hơn so với các chu kỳ thông thường.

ĐẠI CƯƠNG

- Kinh nguyệt không đều là kinh có thay đổi về chu kỳ kinh (kinh trước kỳ, kinh sau
kỳ, kinh không định kỳ), lượng kinh nhiều hoặc kinh ít, nguyên nhân chủ yếu là cơ
năng như do Stress tâm lý, rối loạn nội tiết ở tuổi dậy thì, tuổi tiền mãn kinh, đẻ
nhiều, suy nhược cơ thể... ngoài ra còn do nguyên nhân thực thể như dị dạng tử dung, dày, teo niêm mạc tử cung, u tử cung buồng trứng, tổn thương cột sống.

- Theo Y học cổ truyền, nguyên nhân của bệnh thường do lạnh, ăn các thức ăn cay, nóng, rối loạn tình chí, lao động quá sức, phòng dục quá độ, thấp nhiệt hạ tiêu làm xung nhâm rối loạn sinh ra. Điều trị châm cứu có hiệu quả với các nguyên nhân do cơ năng.

CHỈ ĐỊNH

- Nữ giới có kinh nguyệt không đều cơ năng đã được chẩn đoán ở chuyên khoa phụ sản. Nếu do nguyên nhân khác phải điều trị Y học hiện đại có thể kết hợp với châm cứu.

CHỐNG CHỈ ĐỊNH

- Kinh nguyệt không đều do nguyên nhân thực thể.

- Người bệnh có chống chỉ định của xoa bóp bấm huyệt.

CHUẨN BỊ

Người thực hiện

- Bác sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành nghề theo quy định của pháp luật về khám bệnh, chữa bệnh…

Phương tiện

- Phòng xoa bóp bấm huyệt, giường xoa bóp bấm huyệt.

- Gối, ga trải giường.

- Bột talc.

- Cồn sát trùng.

Người bệnh

- Được hướng dẫn qui trình, vị trí bấm huyệt và đồng ý bấm huyệt.

- Tư thế nằm ngửa.

- Được khám và làm hồ sơ bệnh án theo quy định.

CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

Tiến hành kỹ thuật

- Xoa, xát, miết, day, nhào, rung vùng bụng dưới.

- Bấm, day các huyệt sau.

Kinh trước kỳ

* Thể huyết nhiệt Bấm tả các huyệt

- Khúc trì - Hợp cốc - Thái xung.

- Tâm âm giao - Quan nguyên - Huyết hải.

* Thể khí hư Day bổ các huyệt

- Khí hải - Trung đô.

- Túc tam lý.

- Tam âm giao.

Kinh sau kỳ

* Thể huyết hư Day bổ các huyệt

- Khí hải - Trung đô.

- Túc tam lý - Tam âm giao.

* Thể hư hàn (huyết hàn) Day, bấm bổ các huyệt

- Huyết hải - Quan nguyên - Khí hải.

- Tam âm giao - Tử cung - Nội quan.

- Thiên khu.

* Thể can khí uất Bấm tả các huyệt

- Huyết hải - Tam âm giao - Hành gian.

- Tử cung - Trung cực - Cách du.

- Can du - Thân du - Nội quan.

- Thần môn

Kinh không định kỳ

* Thể can uất Bấm tả các huyệt.

- Tam âm giao - Huyết hải - Nội quan.

- Hành gian - Tử cung - Khí hải.

* Thể thận khí hư Day bổ các huyệt

- Khí hải - Quan nguyên - Tâm âm giao.

- Thân du - Tử cung.

Kinh nguyệt quá nhiều (đa kinh)

* Thể huyết nhiệt Bấm tả các huyệt

- Khúc trì - Thái xung - Quang nguyên

- Tam âm giao - Tử cung - Huyết hải

- Đoạn hồng

* Thể khí hư Day, bấm bổ các huyệt, có thể day, bấm huyệt đón kỳ trước 7 ngày

- Tam âm giao - Quan nguyên - Khí hải

- Túc tam lý

Kinh quá ít (thiểu kinh)

- Tử cung.

- Đoạn hồng.

* Thể huyết hư Day bổ các huyệt

- Huyết hải - Quan nguyên.

- Cách du - Tam âm giao.

* Thể thận âm hư Day bổ các huyệt

- Tam âm giao - Quan nguyên.

- Thân du – Tử cung.

Liệu trình điều trị

- Xoa bóp 30 phút/lần/ngày.

- Một liệu trình điều trị từ 15- 20 lần xoa bóp.

- Kết hợp với điều trị nguyên nhân cho đến khi người bệnh ổn định.

THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN

Theo dõi

Toàn trạng, các triệu chứng kèm theo nếu có.

Xử trí tai biến

- Choáng

Triệu chứng Người bệnh hoa mắt, chóng mặt, vã mồ hôi, mạch nhanh, sắc mặt nhợt nhạt.

Xử trí dừng xoa bóp bấm huyệt, lau mồ hôi, ủ ấm, uống nước chè đường nóng, nằm nghỉ tại chỗ.

Theo dõi mạch, huyết áp.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Bộ Y tế (2013). Hướng dẫn quy trình kỹ thuật khám bệnh, chữa bệnh chuyên ngành Châm cứu.

2. Bộ Y tế (2014). Hướng dẫn quy trình kỹ thuật chuyên ngành Phục hồi chức năng.

3. Bộ Y tế (2017). Quy trình kỹ thuật khám bệnh, chữa bệnh cấy chỉ và laser châm
chuyên ngành châm cứu.

4. Bộ Y tế (2014). Hướng dẫn quy trình kỹ thuật chuyên ngành Phục hồi chức năng.

5. Khoa Y học cổ truyền, trường Đại học Y Hà Nội (2018). Sách hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh theo YHCT, kết hợp YHCT với Y học hiện đại.