Điện mẵng châm điều trị liệt chi trên

THEO QUYẾT ĐỊNH SỐ: 5013/QĐ-BYT VỀ VIỆC BAN HÀNH TÀI LIỆU CHUYÊN MÔN “HƯỚNG DẪN CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH THEO Y HỌC CỔ TRUYỀN, KẾT HỢP Y HỌC CỔ TRUYỀN VỚI Y HỌC HIÊN ĐẠI” NGÀY 01/12/2020

Liệt chi trên (liệt đám rối thần kinh cánh tay) xảy ra khi hệ thần kinh vùng cánh tay bị tổn thương, khiến các tín hiệu thần kinh từ não đến tay bị gián đoạn. Tình trạng này có thể dẫn đến mất khả năng vận động và cảm giác ở cánh tay.

ĐẠI CƯƠNG

- Theo Y học hiện đại liệt chi trên do rất nhiều nguyên nhân gây ra, tuỳ theo vị trí
mức độ thương tổn hệ thần kinh bệnh nhân có biểu hiện mất hay giảm vận độ ng hữu ý chi trên, có hay không teo cơ.

Liệt chi trên là do tổn thương dây thần kinh chi trên

- Theo y học cổ truyền bệnh trong phạm vi chứng nuy, ma mộ c. Do phong thấp tà thừa cơ tấu lý sơ hở xâm nhập vào kinh mạch ở chi trên làm cho vận hành kinh mạch tắc trở. Mặt khác tỳ chủ cơ nhục, tỳ chủ tứ chi khi tỳ hư khí huyết trệ gây bệnh.

CHỈ ĐỊNH

- Bệnh lý thoái hoá đốt sống cổ.

- Tai biến mạch máu não.

- Viêm đa dây đa rễ thần kinh, liệt sau zona.

- Sau chấn thương đám rối thần kinh cánh tay.

- Bệnh dây thần kinh do đái tháo đường.

CHỐNG CHỈ ĐỊNH

- Liệt chi trên do bệnh lý có chỉ định điều trị ngoại khoa: ép tuỷ, u não, u tuỷ, ống sáo tuỷ ...).

- Bệnh lý thần kinh giai đoạn cấp đang tiến triển.

- Viêm nhiễm đặc hiệu (phong, lao, giang mai, HIV).

CHUẨN BỊ:

Cán bộ thực hiện

Bác sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành nghề theo quy định của pháp luật về khám bệnh, chữa bệnh.

Phương tiện

- Máy điện châm hai tần số bổ, tả.

- Kim châm cứu vô khuẩn, loại: 6-8-10- 15 cm, dùng riêng cho từng người bệnh.

- Khay men, kẹp có mấu, bông, cồn 70o.

Người bệnh

- Được khám và làm hồ sơ bệnh án theo qui định.

- Tư thế người bệnh ngồi hoặc nằm nghiêng bên liệt lên trên.

CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

Phác đồ huyệt - huyệt đạo

+ Kiên trinh - Cực tuyền.

+ Thủ tam lý - Khúc trì+ Ngoại quan - Tam dương lạc.

+ Hợp cốc - Lao cung + Kiên ngung - Tý nhu.

+ Thiên tuyền - Cực tuyền.

+ Dương khê - Khúc trì.

+ Tam âm giao - Âm lăng tuyền.

- Châm tả:

+ Đơn huyệt.

- Giáp tích cổ C4-C7.

- Bát tà.

+ Huyệt đạo.

- Kiên trinh - Cực tuyền.

- Thủ tam lý - Khúc trì.

- Ngoại quan - Tam dương lạc.

- Hợp cốc - Lao cung.

- Châm bổ

+ Tam âm giao - Âm lăng tuyền.

+ Kiên ngung - Tý nhu.

+ Thiên tuyền - Cực tuyền.

+Dương khê - Khúc trì.

Thủ thuật

- Bước 1: Xác định và sát khuẩn da vùng huyệt

- Bước 2: Châm kim vào huyệt theo các thì sau:

+ Thì 1: Tay trái dùng ngón tay cái và ngón trỏ ấn, căng da vùng huyệt; Tay phải châm kim nhanh qua da vùng huyệt.

+ Thì 2: Đẩy kim từ từ theo huyệt đạo, kích thích kim cho đến khi đạt “Đắc khí” (bệnh
nhân có cảm giác căng, tức, nặng vừa phải, không đau ở vùng huyệt vừa châm kim, thầy thuốc cảm giác kim mút chặt tại vị trí huyệt).

- Bước 3. Kích thích huyệt bằng máy điện châm

+ Nối cặp dây của máy điện châm với kim đã châm vào huyệt theo tần số bổ- tả của
máy điện châm:

+ Tần số (đặt tần số cố định): Tần số tả từ 5 - 10Hz, Tần số bổ từ 1 - 3Hz.

+ Cường độ: nâng dần cường độ từ 0 đến 150 microAmpe (tuỳ theo mức chịu đựng của người bệnh).

+ Thời gian: 20- 30 phút cho một lần điện mãng châm.

- Bước 4. Rút kim, sát khuẩn da vùng huyệt vừa châm.

Liệu trình điều trị

- Điện mãng châm ngày một lần

- Một liệu trình điều trị từ 15 - 30 lần.

THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN

Theo dõi

- Toàn trạng bệnh nhân.

Xử trí tai biến

+ Vựng châm: Người bệnh hoa mắt chóng mặt, vã mồ hôi, mạch nhanh, sắc mặt nhợt nhạt.

Xử trí: tắt máy điện châm, rút kim ngay, lau mồ hôi, ủ ấm, uống nước chè đường nóng, cho người bệnh nằm nghỉ tại chỗ.

+ Day bấm các huyệt: Thái dương, Nội quan.

+ Theo dõi sát mạch, huyết áp.

+ Chảy máu khi rút kim: dùng bông khô vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Bộ Y tế (2013). Hướng dẫn quy trình kỹ thuật khám bệnh, chữa bệnh chuyên ngành Châm cứu.

2. Bộ Y tế (2014)Hướng dẫn quy trình kỹ thuật chuyên ngành Phục hồi chức năng.

3. Bộ Y tế (2017). Quy trình kỹ thuật khám bệnh, chữa bệnh cấy chỉ và laser châm
chuyên ngành châm cứu.

4Bộ Y tế (2014). Hướng dẫn quy trình kỹ thuật chuyên ngành Phục hồi chức năng.

5. Khoa Y học cổ truyền, trường Đại học Y Hà Nội (2018). Sách hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh theo YHCT, kết hợp YHCT với Y học hiện đại.

cta-mobile-app cta-mobile-app
calendar Đặt lịch
Zalo
Messenger