Kỹ thuật Điện nhĩ châm theo y học cổ truyền
(Ban hành kèm theo Quyết định số: 26 /2008/QĐ-BYT ngày 22/7/2008 của Bộ trưởng Bộ Y tế)
Điện nhĩ châm (Nhĩ châm), hay còn gọi là châm cứu tai, là một phương pháp điều trị trong y học cổ truyền có lịch sử hàng ngàn năm, xuất phát từ Trung Quốc cổ đại.
ĐẠI CƯƠNG
Điện nhĩ châm là hình thức kết hợp giữa trường châm và cự châm cổ điển trong Thiên Cửu Châm (sách Linh Khu).
Điện nhĩ châm là một phương pháp châm cứu đặc biệt sử dụng các kim nhỏ 1-2 cm châm ở vành tai hoặc sử dụng các hạt thuốc đặt trên cao dán ấn vào vị trí huyệt, vị trí châm tương ứng với các tạng phủ và bộ phận của cơ thể. Cơ chế hoạt động của nhĩ châm là tăng cường lưu thông khí huyết, cân bằng âm dương, kích thích hệ thần kinh giao cảm và trung ương, giúp giảm căng thẳng, giảm đau và cải thiện chức năng cơ thể.
CHỈ ĐỊNH
- Các chứng liệt (liệt do tai biến mạch máu não, di chứng bại liệt, liệt các dây thần
kinh ngoại biên...)
- Các chứng đau cấp và mạn tính: đau do đụng giập, chấn thương, đau sau mổ, đau các khớp hoặc phần mềm quanh khớp, đau trong các bệnh lý về thần kinh...
- Các bệnh về huyết áp.
CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Cơ thể suy kiệt, sức đề kháng giảm, phụ nữ có thai.
- Tránh châm vào những vùng huyệt có viêm nhiễm hoặc lở loét ngoài da.
- Tất cả những cơn đau nghi do nguyên nhân ngoại khoa...
CHUẨN BỊ
Người thực hiện
Bác sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành nghề theo quy định của pháp luật về khám bệnh, chữa bệnh.
Phương tiện:
- Kim Điện nhĩ châm vô khuẩn
- Khay men, kìm có mấu, bông, cồn 70o
- Máy điện châm hai tần số bổ tả
Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ sơ bệnh án theo quy định
- Người bệnh nằm tư thế thoải mái, chọn tư thế sao cho vùng được châm được bộc lộ rõ nhất.
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
Thủ thuật
- Bước 1: Sát trùng vùng loa tai, xác định vùng huyệt định châm
- Bước 2: Châm kim vào huyệt theo các thì sau:
Châm kim nhanh qua da, đẩy kim từ từ theo hướng đã định đến khi đạt “Đắc khí”, tránh châm xuyên qua sụn.
- Bước 3. Kích thích huyệt bằng máy điện châm. Nối cặp dây của máy điện châm với kim đã châm vào huyệt theo tần số bổ - tả của máy điện châm
- Tần số đặt tần số cố định Tần số tả từ 5 - 10Hz, Tần số bổ từ 1 - 3Hz.
- Cường độ nâng dần cường độ từ 0 đến 50 microAmpe (tùy theo mức chịu đựng của người bệnh).
- Thời gian 20 - 30 phút cho một lần điện nhĩ châm.
- Bước 4. Rút kim, sát khuẩn da vùng huyệt vừa châm.
Liệu trình điều trị
- Điện nhĩ châm một lần/ngày
- Một liệu trình điều trị từ 10 - 15 lần.
THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
Theo dõi: Toàn trạng Người bệnh.
Xử trí tai biến
- Vựng châm Người bệnh hoa mắt chóng mặt, vã mồ hôi, mạch nhanh, sắc mặt nhợt nhạt. Xử trí tắt máy điện châm, rút kim ngay, lau mồ hôi, ủ ấm, uống nước chè đường nóng, cho người bệnh nằm nghỉ tại chỗ. Day bấm các huyệt Thái dương, Nội quan. Theo dõi sát mạch, huyết áp
- Chảy máu khi rút kim dùng bông khô vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ Y tế (2020), Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh theo y học cổ truyền và kết hợp y học hiện đại, Quyết định 5013/QĐ-BYT ngày 01/12/2020.
2. Bộ Y tế (2013). Quy trình khám bệnh, chữa bệnh chuyên ngành châm cứu, Quyết định 792/QĐ-BYT ban hành ngày 12/3/2013.
3. Bộ Y tế (2017). Quy trình kỹ thuật khám bệnh, chữa bệnh cấy chỉ và laser châm chuyên ngành châm cứu.
4. BỘ Y TẾ (2008). Quy trình kỹ thuật Y học cổ truyền