Kỹ thuật Ôn châm theo y học cổ truyền

(Ban hành kèm theo Quyết định số: 26 /2008/QĐ-BYT ngày 22/7/2008 của Bộ trưởng Bộ Y tế)

Ôn châm là vừa châm vừa cứu trên cùng một huyệt. Ôn châm là phương pháp điều trị hiệu quả cho nhiều bệnh lý. Tuy nhiên, cần lựa chọn cơ sở y tế uy tín và bác sĩ châm cứu có chuyên môn để đảm bảo hiệu quả điều trị tốt nhất.

ĐẠI CƯƠNG

Ôn châm là phương pháp kết hợp giữa châm cứu và cứu ngải trên cùng một huyệt đạo. Phương pháp này vừa có tác dụng thông kinh hoạt lạc, bổ khí huyết của châm cứu, vừa có tác dụng ôn ấm, thông kinh, tiêu hàn, giảm đau của cứu ngải.

CHỈ ĐỊNH

Bệnh lý có nguyên nhân hư hàn: ăn kém, chậm tiêu, tiêu chảy mạn (khi ăn đồ sống lạnh), dễ cảm lạnh do đề kháng kém, viêm mũi xoang mạn khi trời lạnh,…

CHỐNG CHỈ ĐỊNH

- Các trường hợp bệnh lý có nguyên nhân thực nhiệt (có sốt cao...).

- Không nên tiến hành ôn châm ở các vùng có nhiều gân, da sát xương, vùng mặt ...vì có thể gây bỏng, đặc biệt là những vùng bị mất cảm giác.

CHUẨN BỊ

Người thực hiện

Bác sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành nghề theo quy định của pháp luật về khám bệnh, chữa bệnh.

Phương tiện

- Kim châm cứu vô khuẩn dùng một lần.

- Khay men, kìm có mấu, bông, cồn 700

- Mồi ngải hoặc điếu ngải.

- Lửa (diêm, bật lửa...).

Người bệnh

- Người bệnh được khám, làm hồ sơ bệnh án theo quy định.

- Người bệnh nằm tư thế thoải mái.

CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

Thủ thuật

- Châm kim vào huyệt theo phác đồ điều trị

- Có thể dùng ba cách làm nóng kim để ôn châm:

+ Xuyên kim qua mồi ngải cứu gián tiếp trên huyệt.

+ Lồn g một đoạn điếu ngải vào cán kim rồi đốt.

+ Hơ điếu ngải gần cán kim cho kim nóng lên, sức nóng theo kim truyền vào sâu.

Liệu trình

Ôn châm ngày 1 lần, thời gian 25- 30 phút

THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN

Theo dõi

Toàn trạng của người bệnh.

Xử trí tai biến

- Bỏng (thường gây bỏng độ I)

+ Triệu chứng: người bệnh thấy nóng rát sau khi cứu, trên mặt da vùng huyệt được cứu xuất hiện phỏng nước.

+ Xử trí: dùng thuốc mỡ bôi và dán băng tránh nhiễm trùng.

- Cháy: do mồi ngải rơi khỏi người Người bệnh vướng vào quần áo hoặc chăn đệm gây cháy. Cần chú ý theo dõi sát Người bệnh khi thực hiện kỹ thuật cứu.

- Vựng châm:

+ Triệu chứng: Người bệnh hoa mắt, chóng mặt, vã mồ hôi, mạch nhanh, sắc mặt nhợt nhạt.

+ Xử lý: rút kim ngay, lau mồ hôi, ủ ấm, cho uống nước chè đường nóng. Nằm nghỉ tại chỗ. Theo dõi mạch, huyết áp.

- Chảy máu khi rút kim: Dùng bông khô vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Bộ Y tế (2014). Hướng dẫn quy trình kỹ thuật chuyên ngành Phục hồi chức năng.

2. Khoa Y học cổ truyền, trường Đại học Y Hà Nội (2018). Sách hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh theo YHCT, kết hợp YHCT với Y học hiện đại.

3. Bộ Y tế (2020), Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh theo y học cổ truyền và kết hợp y học hiện đại, Quyết định 5013/QĐ-BYT ngày 01/12/2020.

4. Bộ Y tế (2013). Quy trình khám bệnh, chữa bệnh chuyên ngành châm cứu, Quyết định 792/QĐ-BYT ban hành ngày 12/3/2013.

5. Bộ Y tế (2017). Quy trình kỹ thuật khám bệnh, chữa bệnh cấy chỉ và laser châm chuyên ngành châm cứu.

6. BỘ Y TẾ (2008). Quy trình kỹ thuật Y học cổ truyền.